Choroby nowotworowe są drugą pod względem częstości przyczyną zgonów na świecie. Często wiążą się z ogromnym bólem i cierpieniem.
Wiele zależy od nas, ponieważ aż w 65% występowanie nowotworów jest związane ze stylem życia, jaki prowadzimy (30% odżywianie, 30% palenie tytoniu, 5% nadwaga i brak ruchu).
Niewielka zmiana stylu życia może pomóc w zmniejszeniu ryzyka zachorowania na nowotwory. O diecie antyrakowej muszą pamiętać również osoby, które zmagają się z chorobą nowotworową. Odpowiednie żywienie może wzmocnić siły obronne organizmu.
Najlepszą ochroną przed rakiem jest połączenie właściwego odżywiania, regularnej aktywności fizycznej, właściwego odpoczynku i redukcji stresu. Pamiętaj o zasadzie „lepiej zapobiegać niż leczyć”.
Zasady diety w profilaktyce nowotworów:
1. Jeśli masz nadwagę schudnij
Nadmierna masa ciała jest istotnym czynnikiem rozwoju prawie wszystkich nowotworów.
2. Bądź aktywny fizycznie
Co najmniej 30 minut dziennie powinno się przeznaczać na aktywność ruchową. Wybieraj coś, co lubisz (spacer, taniec, pływanie, rower) oraz ruszaj się przy okazji, np. niewielkie dystanse pokonuj pieszo lub rowerem zamiast jechać samochodem czy autobusem. Systematyczna aktywność fizyczna zmniejsza zachorowanie na raka jelita grubego, prostaty, macicy i piersi.
3. Unikaj żywności wysokokalorycznej
Sprzyja nadwadze i otyłości. Unikaj produktów z bardzo dużą ilością cukru, tłustych oraz typu fast food.
4. Wybieraj kolorowe warzywa i owoce
Spożywaj 5 porcji codziennie – minimum 400 g warzyw i 300 g owoców.
Są źródłem witamin antyoksydacyjnych (A, C i E) oraz kwasu foliowego. Zawierają składniki o działaniu przeciwnowotworowym (polifenole, karotenoidy itp.)
5. Ogranicz spożycie mięsa czerwonego
Powinno unikać się mięsa czerwonego szczególnie w postaci smażonej, pieczonej, solonej lub z dodatkiem azotynów (wędliny). Nie jedz zbyt mocno przyrumienionej skórki.
6. Spożywaj więcej kwasów omega-3
Mają działanie przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Najlepszym źródłem są ryby morskie (śledź, sardynki, szproty, łosoś, makrela, tuńczyk i halibut) oraz olej lniany, rydzowy lub konopny, który powinien być spożywany na surowo.
7. Ogranicz spożycie alkoholu
Sporadycznie możesz pozwolić sobie na kieliszek czerwonego wina, ponieważ zawiera flawonoidy o działaniu przeciwnowotworowym.
8. Spożywaj produkty mleczne
Najlepsze są fermentowane przetwory mleczne np. jogurt, kefir i maślanka. Zawarte w nich bakterie probiotyczne zmieniają mikroflorę przewodu pokarmowego zapobiegając nowotworowi jelita grubego. Podobne działanie wykazują produkty kiszone np. kapusta i ogórki. Korzystne jest również przyjmowanie probiotyków dostępnych w aptece.
9. Ogranicz spożycie soli
Sól zwiększa ryzyko raka żołądka oraz nadciśnienia. Szczególnie unikaj produktów wędzonych, solonych orzeszków i chipsów.
10. Sięgaj po pełnoziarniste produkty zbożowe
Wymienić tutaj należy ciemne pieczywo, kasze, ryż brązowy, makarony pełnoziarniste, płatki zbożowe, wafle ryżowe itp. Są źródłem błonnika, który przyspiesza perystaltykę jelit oraz działa jak „miotełka” usuwając rakotwórcze związki z naszych jelit. Zapobiega m.in. nowotworowi jelita grubego.
11. Jedz rośliny strączkowe, orzechy, nasiona
Fitoestrogeny zawarte w soi zapobiegają m.in. rakowi piersi i prostaty. Orzechy i nasiona są źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz antyutleniaczy.
12. Unikaj spleśniałej i zepsutej żywności
Ze względu na występujące w nich rakotwórcze aflatoksyny. Pamiętaj nie spożywaj spleśniałego chleba, spleśniałych orzechów oraz spleśniałych warzyw i owoców.
13. Pij zieloną i białą herbatę
Zawiera polifenole –związki o działaniu przeciwutleniającym.
14. Dodawaj jak najwięcej przypraw
Przyprawy zawierają związki o silnym działaniu antyrakowym. Patrz poniżej.
15. Wybieraj zdrowe techniki kulinarne
Unikaj smażenia, pieczenia, grillowania, wędzenia. Mięso i ryby piecz w folii aluminiowej (również na grillu), żaroodpornym naczyniu lub w rękawie kuchennym. Warzywa gotuj najlepiej na parze. Wymienione techniki kulinarne zmniejszają ryzyko powstania rakotwórczych związków, zachowują więcej witamin oraz ograniczają ilość dodawanej soli.
ROŚLINY SZCZEGÓLNIE HAMUJĄCE PROCESY NOWOTWOROWE
• Czosnek, cebula
• Soja, kiełki soi, lucerny
• Marchew, pietruszka i seler
• Herbata zielona, czerwone wino
• Owoce cytrusowe
• Siemię i olej lniany (omega-3)
• Pomidory i przetwory pomidorowe,
• Przyprawy: pieprz, kurkuma, chili, curry, imbir, lukrecja, koper, kminek, kolendra, mięta, oregano, rozmaryn, szałwia, tymianek, bazylia, goździki
• Brokuły i ich kiełki,
• Kapusta, kalafior, brukselka
• Ziemniaki, ogórki
• Jęczmień, owies, pszenica, ryż ( brązowy )
• Jagody, truskawki, borówki, aronia
• Kakao i gorzka czekolada (min. 70 %)
• Jabłka
• Algi morskie (spirulina, chlorella)
Ciekawostki
• Likopen zawarty w pomidorach i jego przetworach (sok pomidorowy, koncentrat) zapobiega m.in. rakowi prostaty.
• Kurkuma w połączeniu z pieprzem (np. w przyprawie curry) ma 1000 – krotne silniejsze działanie przeciwnowotworowe.
• Jabłka zapobiegają rakowi jelita grubego. Owoce jedz ze skórką. W skórce jabłka znajduje się kwercetyna, która zapobiega rakowi trzustki. Jagody, truskawki, borówki, aronia to jedne z najbogatszych źródeł przeciwutleniaczy.
• Właściwości antyrakowe zmniejszają się w czasie obróbki termicznej. Jedz jak najwięcej warzyw i owoców na surowo.
• Najlepsze właściwości ma zielona herbata, która zawiera nawet pięciokrotnie więcej substancji antyrakowych niż czarna.
• W cytrusach znajduje się 58 składników chemicznych o potencjalnym działaniu na choroby nowotworowe.
• Azotyny używane do konserwowania wędlin, kiełbas, serów w połączeniu z aminami mogą tworzyć w organizmie rakotwórcze nitrozoaminy.
• Dodanie niektórych ziół (kminek, kolendra, imbir, rozmaryn, kurkuma) w trakcie przyrządzania mięsa może zredukować ilość rakotwórczych związków nawet o 40 %.